Wat is autotune? En waarom zou je het gebruiken?

Ben jij al bekend met autotune? In dit artikel bespreken we uitgebreid wat autotune precies is en wat je ermee kunt (want dat is natuurlijk de hamvraag). Kort gezegd is autotuner een soort audioprocessor waarmee je toonhoogte kunt bepalen en vervolgens veranderen. Je kunt autotune gebruiken voor zang, maar ook voor muziekinstrumenten. De allereerste autotune is van Andy Hildebrand en Antares Audio Technologies afkomstig en was meteen een succes.

Waarvoor gebruik je autotune?

In feite wordt autotune gebruik om onzuiverheden te corrigeren of te verbergen. Het doel van autotune is dus de geluidsopname meer gestroomlijnd en mooier te maken. De slimme herkent onzuiverheden (uitschieters in hoog en laag) en verandert deze naar de halve toon die qua hoogte het dichtste bij ligt. Autotune doet eigenlijk met een muziekfragment wat schuurpapier met ruw hout doet: het haalt de ruwe randjes weg, zodat alles zachter wordt.

Autotune en taboe

Een veelgehoord kritiekpunt is dat autotune je mooier doet klinken dat je eigenlijk zingt. Daar zit natuurlijk een kern van waarheid in. Als jij een verkeerde noot raakt, werkt autotune dit weg, waardoor het lijkt alsof je nooit onzuiver gezongen hebt. Dat is natuurlijk niet waar. Hier zit natuurlijk een kern van waarheid in: je gezicht met make-up onder smeren maakt je ook niet ineens een schoonheid. Echte schoonheid zit vanbinnen: daarom moet een stem puur zijn.

Bekend sinds 1998

Autotune is al sinds 1998 bekend bij het grote publiek. Het eerste super populaire nummer waarin autotune een belangrijke rol had, was “Believe” van Cher. Het effect van autotune is hierin duidelijk te horen. Sindsdien wordt autotune op grote schaal toegepast in popmuziek. Hier zijn voorstanders van, maar natuurlijk ook tegenstanders, die pleiten voor ‘pure’ zang.

Uitgevonden door Andy Hildebrand

Andy Hildebrand was van oorsprong seismoloog. Hij wist alles over de kracht van geluiden af, maar zijn passie lag bij muziek. Het idee voor het ontwikkelen van de autotune kwam toevallig aanwaaien tijdens een zakenlunch, toen het onderwerp van gesprek: ‘de creatie van een nieuw apparaatje naar keuze’ was. Het was een echtgenote van een zakenrelatie die met het idee kwam een apparaatje te maken waarmee je altijd zuiver kon zingen – en zo geschiedde.

Niet iedereen is er blij mee

In de popmuziek en top 40 lijstjes kom je autotune veel tegen, maar er zijn ook genoeg muzikanten te vinden die er niets van moeten hebben. Ieder zijn keuze: het is maar net waar jij als muziekluisteraar naar op zoek bent. Wil je autotune vermijden, vermijd dan de ‘hitjes’ die je op de grote radiozenders hoort en ga op zoek naar radiozenders waar ze alternatieve muziek draaien.

Autotune als stijlmiddel

Wat sommige muzikanten ook doen om, in plaats van hun zang perfect te laten klinken, is autotune kiezen om hun muziek van een soort futuristische sfeer te voorzien. Veel critici zullen hier minder moeite hebben, omdat het hier minder gaat om het wegpoetsen van zogenaamde ‘oneffenheden’ en meer om het toevoegen van een extra kunstzinnig effect.

Kritiek op uitvindingen niet nieuw

Kritiek op uitvindingen in de muziek is er wel vaker. Liefhebbers van oude rock ’n roll zijn bijvoorbeeld niet te spreken over discomuziek en de synthesizer. Toen de cd net was uitgevonden, waren er veel mensen die veel liever vast hielden aan de grotere, onhandigere lp. Zelfs toen de eerste fonograaf (voorloper van een grammofoonplaat) werd uitgevonden, was er kritiek, omdat men vond dat muziek eigenlijk altijd live in een gezelschap beluisterd moet worden.

Zware of lichte correctie

Met autotune kun je zelf bepalen of je je stem grondig wil corrigeren, of maar een klein beetje, net zoals je – als je ’s ochtends vroeg voor de spiegel staat – zelf kunt bepalen of je veel of weinig make-up gebruikt. Ook kun je zelf instellen wat je precies aan je stem of aan het instrumentspel wil veranderen. Je kunt noten halen die je normaal gesproken niet kunt halen.

Live of achteraf

Met sommige programma’s kun je muziek live al veranderen. Dit worden ook wel “realtime” correcties genoemd. Als je je stem tijdens een live optreden al wil corrigeren, is dit natuurlijk superhandig. Hou er wel rekening mee dat je met live correctie veel minder mogelijkheden hebt dan wanneer je achteraf corrigeert. Achteraf corrigeren doe je bij een studio-opname.

Wat is de “speed”-regeling?

Eén van de belangrijkste instellingen van autotune is de zogenaamde “speed” regeling. Met deze instelling bepaal je hoe snel de plug-in moet ingrijpen. Je geeft hiermee eigenlijk aan of je je stem grondig wil vervormen, of juist een klein beetje. Je kunt je stem zelf vervormen tot die van een vrouw (als je een man bent), of andersom. Ook kun je je stem verjongen tot die van een kind. Met de speed regeling pas je niet alleen stemgeluid aan, maar ook geluid van instrumenten.

Beperkt aantal noten

In de westerse muziek worden maar 12 verschillende noten gebruikt. Als je van autotune gebruik maakt, zal het correctiemechanisme vanzelf naar de dichtstbijzijnde noot afronden.

Denk maar aan gemiddeldes op je rapport: een 8.3 wordt naar een 8 afgerond en een 8.7 naar een 9. Autotune is eigenlijk een soort vergriet: het scheidt de zuivere van de onzuivere klanken.

Wat is een pitch-editor?

De pitch-editor analyseert je zang. De noten die je met je zang hebt bereikt, krijg je in een overzicht te zien. Behalve de toonhoogte kun je vaak ook het ritme aanpassen. Heb je niet helemaal in de maat gezongen? Dan kun je dit nog eens handmatig aanpassen. Dankzij de pitch-editor is het ook mogelijk zang te “kopiëren en plakken”. Je maakt zo tweede en derde lagen.

Wat is polyfone pitchcorrectie?

De eerste stap van pitchcorrectie was het herkennen en corrigeren van melodieën. Maar akkoorden die bijvoorbeeld op een gitaar werden gespeeld, konden nog niet herkend worden. Een akkoord bestaat immers uit drie noten die samen zijn gevoegd. Met polyfone pitchcorrectie is het mogelijk die bundel van drie noten in een akkoord los te maken en er één van aan te passen, terwijl je de ander intact laat. Dat vergroot je mogelijkheden flink.

Autotune toegelicht: YouTube heeft antwoorden

Ken je Het Klokhuis nog? Het volgende linkje verwijst naar een video afkomstig uit aflevering

‘Het Kantoor 271’:

Lees ook onze tips over deze aanverwante onderwerpen:

Op jouw succes!