Hoe leer je piano spelen?

Piano leren spelen kan op meer dan één manier. Ons doel in dit artikel is dan ook je over alle mogelijke manieren te vertellen waarop je piano kunt leren spelen. Niet iedereen leert even snel: sommige mensen hebben echt talent voor de piano, anderen wat minder. Wist je dat je ook als volwassene prima met piano uit de voeten kunt? Misschien leer je wat minder snel dan een kind.

Als volwassene piano leren spelen

Of je nu wel of geen ervaring hebt met het spelen van instrumenten, wel of geen noten kunt lezen, er is ook als volwassene van alles mogelijk. Voor volwassenen en ook voor jongeren geldt dat discipline, geduld en doorzettingsvermogen de belangrijkste eigenschappen zijn in het leerproces. Als kind leer je inderdaad sneller dan als volwassenen, maar als je eenmaal volwassen bent, ben je je er beter van bewust wat je wel en niet kan. Je kent je grenzen veel beter.

Waarom veel oefenen?

Piano schrijven is als leren schrijven: er komt heel wat fijne motoriek met je handen bij kijken. Daarom is het zo belangrijk dat je veel oefent: die fijne bewegingen moeten een automatisme worden. In eerste instantie zal je misschien geneigd zijn maar één hand te gebruiken, maar bij pianospel gaat het uiteindelijk natuurlijk om spelen met beide handen. Dat is lastig: want met elke hand (en elke vinger) moet je een andere beweging maken.

Veel korte sessies

Uit onderzoek is gebleken dat het beter is om vaker in de week kort piano te spelen, dan één keer in de week lang. Als je vaak kort speelt, train je je handen en geheugen elke dag. Je hand-oog coördinatie wordt hier stukken beter van. Als je iets goed wil onthouden, dan is herhaling het allerbelangrijkste. Als je te lang achter elkaar speelt, zakt je concentratie ook weg.

Begin op beginnersniveau

Als je net begint met pianospelen, moet je niet verwachten dat je meteen de moeilijkste pianostukken kunt spelen. Begin niet te moeilijk, want dat is demotiverend en haalt de lol ervan af. Juist door eenvoudig (op beginnersniveau) te beginnen, heb je het idee dat je grote stappen boekt. Als je een stappenplan volgt, kan je de moeilijkheid steeds net iets moeilijker maken.

Moet je noten kunnen lezen?

Nee, je hoeft geen noten te kunnen lezen om fantastisch piano te kunnen spelen. Kijk maar naar Ray Charles (“Hit the road Jack”): hij werd blind geboren en heeft zijn hele levenlang nooit een noot kunnen lezen, maar is desalniettemin uitgegroeid tot één van de allerbeste pianisten ter wereld. Je kunt noten altijd nog leren lezen, of leren spelen en leren lezen tegelijkertijd.

Wat is “spelen met akkoorden”?

Akkoorden bestaan uit drie verschillende noten die je tegelijkertijd aanslaat: je hebt hier dus drie vingers voor nodig. Als je gaat spelen met de “spelen met akkoorden” methode, leer je eerst alle akkoorden aan, waardoor je al gauw veel bekende liedjes na kunt spelen. In de meeste liedjes worden namelijk akkoorden gebruikt. Je kunt de noten er eventueel naast leren.

Wat is de ideale leeftijd om met piano te beginnen?

Het ligt er maar net aan wat je met de piano wil bereiken. Hoe meer jaar je de tijd hebt om piano te spelen, hoe beter je erin zult worden. Vroeg beginnen heeft zeker zijn voordelen, met name als je wilt uitgroeien tot een professional. Dat wil niet zeggen dat je er op latere leeftijd niet net zoveel plezier aan kunt beleven. Met wat oefening is iedereen in staat verschillende liedjes na te spelen, waaronder je eigen lievelingsliedjes die je op de radio hoort.

Volg een cursus met begeleiding

De beste manier om piano te leren spelen, is door een pianoleraar in te huren. Deze kan je eerst alle basistechnieken laten zien en je ook tips geven om je pianospel te verbeteren. Daarnaast weet een professionele pianoleraar ook precies welke valkuilen er bij pianospel zijn. De beste pianodocenten weten precies de oefeningen te vinden die het beste bij jou passen – waar je het snelste en het meest van leert. Je kunt ook zonder docent een cursus volgen.

Een pianolesboek kopen

Je kunt natuurlijk ook zelf aan de slag, aan de hand van een pianolesboek. Deze schaf je dan zelf aan. Vaak zijn er lesboeken te vinden voor beginners en gevorderden. Als je nog geen ervaring hebt en helemaal op nul begint, moet je eigenlijk altijd voor het beginner lesboek kiezen.

Twee veel gebruikte methoden

Deze lesmethoden worden vaak toegepast door

docenten en op muziekscholen:

  • Hal Leonard Pianomethode

Deze methode is ideaal voor volwassenen. Je vindt bij het lesboek een cd met begeleidingen. De begeleidingen worden verzorgd door een orkest. Je wordt eenvoudig de ster van de show door zelf de piano laag toe te voegen. De lessen hebben een heldere opbouw en verbreden je kennis stap voor stap. Theoriekennis wordt gecombineerd met de handigste praktische oefeningen.

  • Alfred methode

Ook de Alfred methode is erg succesvol. Het piano leren spelen gaat stapsgewijs, aan de hand van uitdagende, maar relatief eenvoudige oefeningen. Je hebt al snel het idee dat je veel geleerd hebt. Je vaardigheden op de piano nemen stap voor stap toe. Dankzij deze methode leer je alles over ritmes en akkoorden. Ook hierbij vind je een begeleidings-cd.

Hoeveel tijd moet je investeren?

Dat ligt aan twee dingen: wat je precies wilt bereiken en hoeveel tijd je per week vrij houdt voor pianospel? Als je meerdere keren per week oefent, word je sneller beter in pianospel dan wanneer je maar eens in de zoveel tijd achter de piano plaats neemt. Je bepaalt zelf wanneer je tevreden bent met je pianospel? Wil je simpele melodietjes en liedjes kunnen spelen? Dan zal een jaar oefenen je veel helpen. Wil je een wereldster worden? Dan blijf je oefenen.

Wat leren ze je op de muziekschool?

Op muziekscholen kun je meestal voor zowel privéles als groepsles terecht. Beide vormen van pianoles hebben voor- en nadelen. Les je privé, dan krijg je veel meer aandacht van de docent, maar dan heb je niemand om je aan op te trekken. Het is bovendien veel minder gezellig. Les je in een groep, dan krijg je minder persoonlijke aandacht, maar heb je wel de mogelijkheid van anderen te leren. Bij een muziekschool lessen kost gemiddeld per jaar zo’n 500 euro.

Privéles is duurder

Hou er rekening mee dat privéles bij een muziekdocent altijd duurder is dan wanneer je in een groep les neemt. Dat heeft er alles mee te maken dat jij de enige inkomstenbron bent voor dat uur, terwijl de docent zijn of haar inkomsten bij groepsles over meerdere studenten uitspreidt.

Aanvullende pianotips

Beter leren pianospelen?

Vergeet dan ook het volgende niet:

  • Denk aan je houding

Als je houding optimaal is, heb je meer bewegingsvrijheid en kun je je meer concentreren. Op termijn kun je klachten in je nek en rug krijgen als je in een verkeerde houding piano speelt. Bij houding moet je niet alleen denken aan de houding van je lichaam als geheel, maar ook aan de houding van je vingers ten opzichte van elkaar. Deze moeten elkaar niet in de weg zitten.

  • Geef je piano voldoende liefde

Zorg ervoor dat je piano in technisch opzicht tiptop in orde is. Dat komt je pianospel ten goede en voorkomt dat je op termijn geld moet uitgeven voor een nieuwe piano of een reparatie. Hoe beter je je piano verzorgt, hoe mooier geluid je ermee zult produceren.

  • Een metronoom gebruiken

Een metronoom is een teller die een vast ritme weet aan te houden. Als je pianospeelt, kun je ook zelf meetellen, maar het gevolg zal zijn is dat je het ritme langzaam kwijtraakt. Je gaat uit jezelf meestal steeds iets langzamer tellen, zeker als je je moet focussen op een moeilijk muziekstuk.

  • Luister naar muziekstukken

Luisteren naar muziek is super ontspannend, maar als je zelf actief met muziek aan de slag gaat, is het handig als je ook goed luistert naar hoe een muziekstuk (zeker met piano) is opgebouwd. Kijk of je kunt achterhalen welke noten worden gebruikt en op welke toonhoogte. Misschien herken je hier en daar al een akkoord. Door veel te luisteren, leer je ook te reflecteren op je eigen pianospel. Onbewust speel je in je hoofd mee met de muzikant.

Toonladders en majeurtonen

Bij pianospel is ritme belangrijk, maar nog belangrijker is natuurlijk de melodie. Melodieën zijn opgebouwd uit tonen in toonladders. Door deze uitgebreid te oefenen, raak je met de klank vertrouwd en onthoud je ze beter. Ook kun je ze makkelijker op de notenbalk vinden.

Lees ook onze tips over deze aanverwante onderwerpen:

Piano leren spelen: YouTube helpt je op weg

In onderstaande video die, op moment van schrijven, maar liefst ruim 27 miljoen keer is

bekeken, leer je in een paar basisstappen de eerste noten spelen op de piano:

Op jouw succes!